Anadolu Şairleri

(1869, Mustafapaşa – 31 Aralık 1949, İstanbul) , Türk şair, filozof ve devlet adamı.

Hece vezninde yazdığı şiirlerle tanınan Rıza Tevfik Bölükbaşı, felsefeye merakı nedeniyle Feylesof Rıza olarak anılırdı. Tıp eğitimi gören Rıza Tevfik, Osmanlı döneminde milletvekilliği, Millî Eğitim Bakanlığı da yapan çok yönlü bir kişilikti. Politikadaki tutarsızlıkları ve ateşli kişilik yapısı nedeniyle olaylarla dolu bir ömür sürdü. Sevr Antlaşması’nı imzalayan Osmanlı delegesi olarak Yüzellilikler arasında yer aldığı için uzun yıllar sürgünde yaşadı; gurbet acısını, şiirlerinde dile getirdi. Sürgünde iken yazdığı “Uçun Kuşlar” isimli şiirinde yer alan,

“Uçun kuşlar uçun! Burda vefa yok!
Öyle akar sular, öyle hava yok!
Feryadıma karşı aks-i sedâ yok!
Bu yangın yerinde soğuk kül vardır.”
kıt’ası, o zamanki sıla özlemini dile getirir.

Eserleri

Anadolu
Dilek
Gel, Daha Yakına Gel
Göz Âşinâlığı
Gözlerin
Yunus Emre’ye Armağan
Uçun Kuşlar
Serzeniş
Humma-yı Aşk

Sultan Abdülhamid Han’in Ruhâniyetinden Istimdat

Nerdesin şevketli Sultan Hamid Han?!
Feryadım varır mı bârigâhına?
Ölüm uykusundan bir lahza uyan,
Şu nankör milletin bak günahına.

Tahrike yeltenen tac ve tahtını
Denedi bu millet kara bahtını
Sınadı sillenin nerm ü sahtını
Rahmet et sultanım sûz-ı âhına

Tarihler ismini andığı zaman
Sana hak verecek ey koca Sultan!
Bizdik utanmadan iftira atan
Asrın en siyâsi padişahına.

Padişah hem zalim hem deli dedik,
Îhtilale kıyam etmeli dedik,
Şeytan ne dediyse biz belî dedik,
Çalıştık fitnenin intibahına!…

Divane sen değil, meğer bizmişiz
Bir çürük ipliğe hülya dizmişiz,
Sade deli değil, edepsizmişiz,
Tükürdük atalar kıblegahına!

Sonra cinsi bozuk, ahlakı fena
Bir sürü türedi girdi meydana,
Nerden çıktı bunca veled-i zina!
Yuh olsun bunların ham ervahına!!

Bunlar halkı didik didik ettiler
Katliâma kadar sürüp gittiler,
Saçak öpmeyenler secde ettiler,
Bir asi ….. pis külahına!

Bu gün varsa yoksa …
Şöhretine herkes fuzulî dellâl
Alem-i ma’nadan bak da ibret al
Uğursuz tali’in şu gümrahına!

Haddi yok alçakla derde girenin,
Sehpâ-yı kazaya boyun verenin!
La’netle anılan cebâbirenin,
Rahmet okuttu bu en küstahına!

Çok kişiye şimdi vatan mezardır!
Herkesin beladan nasibi vardır!
Selamete eren pek bahtiyardır,
Bu şeb-i yeldanın şen sıyâhına.

Milliyet davası fıska büründü!
Ridâ-yı diyanet yerde süründü!
Türk’ün ruhu zorla asi göründü,
Hem Peygamber’ine, hem Allah’ına!

Sen hafiyelerle dem sürdün ancak
Bunlar her tarafta kurdu salıncak
Eli, yüzü kara bir sürü alçak
Kement attı dehrin mihr ü mâhına!

Bu itler -nedense- bana salmadı,
Belalıydı başım kimse almadı!
Seyrandan başka da bir iş kalmadı,
Gurbet ellerinin bu seyyahına!

Hoş oldu cilvesi cumhuriyetin!
Tadı kalmamıştı meşrutiyetin,
Deccala zil çalan böyle milletin,
bundan başka çare yok ıslahına.

Lakin sen sultanım gavs-ı ekbersin!
Ahiretten bile himmet eylersin.
Çok çekti şu millet murada ersin
Şefaat kıl şâhım medet hâhına.

Rıza Tevfik Bölükbaşı

Lûgatçe

istimdâd: Medet ve yardım istemek.
şevketli: Ulu, yüce.
bârigâh: İzinle girilecek yer, huzur, makam.
lâhza: An, kısa zaman parçası.
beli: Evet
intibâh: Uyanmak.
ervâh: Ruhlar, canlar.
sehpâ-yı kaza: Îdam sehpası.
cebâbire: Zâlimler,
şeb-i yeldâ: En uzun gece
meded-hâh: Yardım bekleyen.
tahkîr: Hakir görme, hakaret etme
nerm ü saht: Yumuşak ve sert
ridâ-yı diyânet: Dînin örtüsü
fuzûli dellâl: Boşboğaz tellâl
dehrin mihr u mâhı: Devrinin güneşi ve ayı
saçak öpmek: Sarayda bayramlaşma merâsimine katılan büyükler, padişahın tahtından sarkıtılmış saçakları öpmek.

Aşk İle Eğlenen Bir İşvebaz

Güzelim afetsin lakin ben sana
Divane olsam da aşık olmazdım.
Pek açık söylersem darılma bana
Aşık olsam bile sadık olmazdım.

Sen gibi şahbazlar semiz kaz arar.
Bilirim çok alık aşıkların var.
Ben bu koleksiyona girssem de naçar
Onların birine faik olmzadım.

Ben de senin gibi çapkınım biraz
İki cambaz aynı ipte oynamaz
Beni sevsen bile sen ey işvebaz
Ben o muhabbete layık olmazdım.

Hummayi Aşk

Hastayım, yalnızın, seni yanımda
Sanıp da bahtiyâr ölmek isterim.
Mahmûr ı hulyâyım; câm ı lebinden
Kanıp da bahtiyâr ölmek isterim.

Bir olmaz emelin düştüm peşine
Vuruldum hüsnünün şen güneşine
Elâ gözlerinin aşk ateşine
Yanıp da bahtiyâr ölmek isterim.

Tâliin kahrı var her hevesimde,
Boğulmuş figanlar titrer sesimde,
O nazlı ismini son nefesimde
Anıp da bahtiyâr ölmek isterim.

Serzeniş

Yürü hey bi-vefa hercai güzel,
Gönlüm o sevdadan vaz geldi geçti;
Soldu açılmadan gonce-i emel,
Sonbahara erdik yaz geldi geçti.

Sana şerhederken hicran-ı aşkı
Dizinde okudum destan-ı aşkı
Buselerle aldım peyman-ı aşkı
Unutma arada söz geldi geçti.

Hüsnüne bu kadar niçin övündün?
Bir yanar ateştin sinemde; söndün!
Ahd-ü peyman ettin sözünden döndün
O da bir hevesmiş tez geldi geçti.

Harab Mabed

Vardım eşiğine yüzümü sürdüm,
Etrafını bütün dikenler almış.
Ulu mihrabında yazılar gördüm,
Kimbilir ne mutlu zamandan kalmış!

Batan güneşlerin ölgün nigahı
Karartıp bırakmış o kıblegahı
Mazlum bir ümmetin baht-ı siyahı
Viran kubbesinde gölgeler salmış.

Ve İlallahi’l Müşteka

1. Yarabbi bilirim hünerin çoktur
Uğurlu uğursuz şeyler yarattın
Hele siyasette akranın yoktur
Dünyanın altını üstüne kattın

2. Neye bize verdin bi boş hevesi
Hürriyet derdine saldın herkesi
Uzaktan hoş geldi davulun sesi
Sonra başımızda kabak patlattın

3. Benim niyyetimde yoktu taksirim
Takdire uygundu rey ve tedbirim
Hey kudretli Tanrım, ey destgirim
Ben doğru giderken ne gelip çattın

4. Çatıp da geçseydin hoştu, düşürdün
Başına bir sürü it, bit üşürdün
İttihatçı yaptın ne iş pişirdin
Köpek derneğine fırlattın attın

5. Bakılsa sezilir işin hikmeti
Üstüne almadın mesuliyeti
Bize belâ ettin Meşrutiyeti
Fir’avun devrini mumla arattın

6. Hele beni uğrunda kavga ederken
Adil sıfatını senâ ederken
Hak için canımı fedâ ederken
Sen yine onlara kazan kaynattın

7. Onlar veba gibi salgın âfetti
İnsanlık onlarda hep kıyafetti
Hamiyyet mükemmel bir ziyafetti
Sonra işlerine soğuk su kattın

8. İslâmı kaptırıp seyl-i fenâya
Düştü o çapkınlar hayli cefâya
Kurtarmak kolayken, bak şu belâya
Uzaktan seyredip dalga atlattın

9.Yıllarca hükmeden felâket neydi
O nasıl bir âfet, nasıl fitneydi
Ahlâkın fesadı hep bahaneydi
Düzcesi keyf için kukla oynattın

10. Kusur ölende mi, öldürende mi
Kabahatsa sormak, günah bende mi
Erkân-ı harb misin, yoksa sen de mi
Hırs-ü tahakkümün zevkini tattın

11. Asi kullarının mülevves ruhu
Şerre âlet etti fikr ü fütûhu
Ne güne saklarsın Tufan’ı Fuh’u
Müzevir şeytanla sulha mı yattın

12. Dünyada hak yokmuş, ben var bilmişim
Bana bilgiç derler, hiç değilmişim
Sözüne aldandım, sâde-dilmişim
Vallahi billâhi beni atlattın

13. Muvaffak olduk mu hiç bir emelde
Bu muydu sözümüz ahd-i ezelde
Beni müflis ettin ne kaldı elde
En sâdık dostunu bir pula sattın

14. Bana ihsan ettin bir tilki kürkü
Dile düştüm âlem çağırdı türkü
Gayrete getirdin firengi Türkü
Nice nâmerdlerin gözüne battın

15. Ben hâlâ neferken, Edip Hanımı
Onbaşı yaptın da sıktın canımı
Buna sebep onun anı sanı mı
Niçin o yosmaya kılıç kuşattın

16. İttihadçı, varsın mektebsiz olsun
Mesleksiz, meşrebsiz, edebsiz olsun
Sanmam ki hikmetin sebepsiz olsun
Onu kudretinle niçin yarattın

17. ‘Kes! ‘ deyip işini bitirmeliydin
Sürüp cehenneme yetirmeliydin
Veyahut imâna getirmeliydin
Her fezahatını örttün kapattın

18. Feylesof Rızâyım, kulunum elbet
Bir senin lütfundan dilerim rahmet
Sormayayım dedim, suçumu affet
Sabrımı tükettin, beni çatlattın
Rıza Tevfik

Galeyan-ı Aşk

Ben seni ağlattım, hem çok ağlattım
Çünkü infiâlin şi’re bedeldi
Bir kadın ağlatmak zevkini tattım
Bende bu bir çılgın, hain emeldi

Güzel gözlerine yaşlar sinerken,
Sonra damla damla taşıp inerken
Göğsünde şahkalar çoşup dinerken
Titrek dudakların cidden güzeldi.

Ben seni sevmiştim ey melek kadın
Sızlıyor içimde sevgili yâdın
Azâr-ı aşkımı yanlış anladın
Bence hüzn-i hüsnün pek mübecceldi

Göz Aşinalığı

İsmini bilmezdim fakat tanırdım,
Ne yosma bir çiçek takışı vardı.
Kızıl saçlarını ateş sanırdım,
Güneş nuru gibi yakışı vardı.

Öyledir, gün, şafak söktüğü zaman,
-Göllere gölgeler çöktüğü zaman-.
Saçını çözüp de döktüğü zaman,
Dalga dalga düşüp akışı vardı.

Hüsnünde bir eda var ki asıydı,
Beni harab eden o edasıydı,
Sevdalı gönlümün aşinasıydı,
Yüzüme bir şirin bakışı vardı.

Tramvayda Birisine

Efendi! Yan gözle hor bakma bana,
Senin baban kadar benim yaşım var
Belki tuhaf gelir şu halim sana:
Geçinmek uğrunda çok savaşım var.

Halimden hoşnudum; düşkün değilim.
Süste senden elbet üstün değilim! ..
Bahtıma mağrurum, küskün değilim.
Ne korkum, ne hırsım, ne telâşım var.

Elimde kuvvet var; eldivenim yok.
Yakamda gülüm yok, yâsemenim yok.
Zengince bir dayım, bir yeğenim yok,
Benden daha fakir bir kardeşim var.

Esirci değilim, esir değilim.
Sizin kumpanyada müdir değilim.
Üç tuğlu, beş tuğlu vezir değilim,
Başımda sorguç yok, fakat başım var!

Her neyse muradım, ben ona yettim:
Değersiz ömrümü hayra sarfettim.
Kâbe-i maksûde dosdoğru gittim,
Benim “namus” gibi bir yoldaşım var.

Şu açık alnımda kara istemem;
İzzetinefsimde yara istemem! ..
Zillete mukabil para istemem,
Evimde yiyecek bulgur aşım var! ..

Zâhire bakanlar belki yanılır;
Kisbinden sorulup kişi tanılır.
Feylesof Rıza’yım adım anılır,
Dünyada malım yok..Mezar taşım var

Sorma Hocam

Bana sual sorma, cevap müşküldür,
Her sırrı ben sana açamam hocam.
Hakkın hazinesi darı değildir,
Cami avlusunda saçamam hocam.

Kayd-i âhiretle düşmem mihnete,
Ben burda memurum şimdi hizmete,
Hayvan otlatırken gidip cennete,
Sana hülle donu biçemem hocam.

Miracı anlatma, eşek değilim,
Bildiğin kadar da melek değilim,
Günahkâr insanım, ördek değilim,
Bu ağır gövdeyle uçamam hocam.

Halka korku verme velvele salıp,
Dünya ve âhiret bu köhne kalıp,
Ben softa değilim cübbemi alıp,
İmaret imaret göçemem hocam.

Ölümden ürker mi tez ölen kimse?
Çoktan mazhar oldum ben hak nefese,
Bu demi sürerken ecel gelirse,
İşimi bırakıp kaçamam hocam.

Şarabı men etme, o değil hüner,
Aşıkım bâdesiz pek başım döner,
Gönlümde muhabbet ateşi söner,
Özrüm var, sade su içemem hocam.

Nâr-ı cehennemi önüme serme,
Günahımı döküp kaygular verme,
Kitapta yerini bana gösterme,
Ben pek o yazıyı seçemem hocam.

Feylesof Rıza’yım dinsiz anlama,
Dini ben öğrettim kendi babama,
Her ipte oynadım cambazım amma,
Sırat köprüsünü geçemem hocam.

!

Selma… Sen de Unut Yavrum!

Bir akşamdı, evimizde ecel kanat germişti,
Anneni – bir cellad gibi – vurup yere sermişti.
Ölüm ile pençeleşen bir hayatın güreşi,
Sekiz yıldan sonra dinmiş; nihayete ermişti.
Adalar’ın denizinde batan akşam güneşi
Sönük, ölgün ışığını çamlıklara dökmüştü.
Evde yoktun, sonra geldin, dağda kırda gezmiştin;
Lâkin bilmem bu yokluğu nerden, nasıl sezmiştin?
Güzel ela gözlerine bir öksüzlük çökmüştü,
Gözyaşımda dehşetli bir sır arayan gözlerin,
Issız kalan vicdanıma karanlıklar serperdi.
‘-Baba! Annem nerde? ‘ dedin,hep tüylerim ürperdi:
Hançer gibi ta ruhuma battı yaman sözlerin.
O gün bugün ‘Annem nerde? ‘ diye ba’zı sorarsın,
Gülümserim gözyaşlarım sakin sakin akarken;
Uzaklarda bir şey arar, ufuklara bakarken,
Benim dalgın gözlerimde hayalini ararsın.
O tâli’siz bi-çareyi bak ben bile unuttum,
Gönlümdeki iniltiyi ninnilerle uyuttum.
Unut kızım, sen de unut, anma artık adını;
Yabancıdır bize, sorma o zavallı kadını.
Sorma kızım, sorma yavrum,ben de bilmem nerdedir;
Onu örten kara toprak bir karanlık perdedir.
‘O ağaçlar neresidir? ‘ diye sorma güzelim!
Gel, seninle yapayalnız çamlıklarda gezelim.
O ağaçlar batıp giden güneşlerin gölgesi;
O serviler hayal olan varlıkların ülkesi.
Bak bu yanda daha dil-ber fidanlar var, kuşlar var;
Beyaz, penbe çiçek açmış gelin gibi ağaçlar.
Bahar olmuş bak her yere hayat nuru saçılmış,
Gözyaşların döküldüğü yerde güller açılmış.
Güneş senin, bahar senin, bak sen de bir çiçeksin;
Gül ki, benim küskün gönlüm o gülüşe özensin,
Sessiz dağlar kahkahana cevap versin, bezensin.
Ölüm şeklindeki sırrın ma’nasını düşünme
Gölge gibi bir varlığın ru’yasını düşünme
Sabahı yok, nihayetsiz karanlıklar içinde
-Bir kıvılcım gibi- bir an beliririz, söneriz.
Varlık budur benim için, hatta senin için de;
‘Bir hakikat var mı? ‘ derken bir hayale döneriz.
Nice yüzler gördüm, geçti – ben unuttum- besbelli;
Her çehre bir hayalettir bu süreksiz ru’yada
Unut yavrum, sen de unut! . Bu ölümlü dünyada
Her cefayı unutmaktır bizler için teselli.
Sonbaharın matemini gözlerimde okuma! …

(Serâb-ı Ömrüm) -1903

Hiç Unmayacak Bir Asabi Derd-i Serim Var

Hiç unmayacak bir asabi derd-i serim var,
Nazlım, bugün ayrılma yanımdan kederim var!
Ben bihaberim kendi sürekli elemimden,
Gel nabzıma bak! .Tut şu soğuk cansız elimden.
Hiç unmayacak bir asabi derd-i serim var,
Nazlım, bugün ayrılma yanımdan kederim var!

Koca Hasan Dayı

Issız dağlar, gür ormanlar, akar sular geçerek
Rumeli’nin bir yanını baştan başa dolaştım.
Yaz günüydü, uzaklardan mezarlığı seçerek
Sabah vakti çukurda bir viran köye ulaştım.

Sisli bir dağ eteğinde isli birkaç evceğiz,
Bir ormanın gölgesinde dalgın dalgın uyurdu.
Çerden çöpden çatılmış bir viraneydi köyceğiz,
Gece dağdan kurtlar iner, dolanırdı o yurdu.

Lakin bilmem ne hikmettir! O kırlarda, bağlarda
Bir perişan güzellik var, sevdasına doyulmaz.
Sular çağlar, rüzgar ağlar gece gündüz dağlarda;
Irmaklarda iniltidoen başka bir şey duyulmaz.

Kestanelik gölgesinde hayal gibi yürürsün,
Bülbül şakır her ağacın, bir nazenin dalında.
Tarlalarda gülümseyen çiçeklerin alında
Ela gözlü gelinlerin gül benzini görürsün.

İğri büğrü geçitlerden, kumsal dere yanından
Dalgın dalgın geçiyorken, gözü kalır insanın.
Laleleri al al olmuş vahşi kara ormanın;
Kudret eli kalem çalmış şehidlerin kanından.

Akşam üstü o dağlara sanki bir yas bürünür:
Duman alır yükseklerde ıssız kaya başını.
Her gelincik uzaklardan bir damla kan görünür,
Gaza yeri zannedersin toprağını taşını.

Gölge yürür, köyü okşar, ufku sarar gizlice;
Tepelerden yalçın taşlar akan suya ses verir.
Karanlıklar inci serper çayırlara her gece,
Sabah olur, -peri gibi- gün yüzünü gösterir.

Bir düş görür gibi geçtim o kimsesiz yerlerden,
Harmanlara çıkar bir yol buldum, köye yanaştım.
Yalnız değil, çoktan beri ben gönlümle yoldaştım.
Ne düşündüm, bilmem niçin garibsedim seferden?

Dört ağzına gelmiştim, mescide pek yakındım
Azıcık durdum, doğruldum, etrafıma bakındım;
Bir şey gördüm, asırlardan kalma ulu bir çınar,
Altında yeşil sarıklı, bembeyaz bir ihtiyar.

Çeşme başında ağaca yaslanmış bir emirdi.
Kaygısız ve duygusuzdu dünyüyü boş bakışı.
Efsaneler naklederdi insana loş bakışı.
Yaşlı gürbüz bir yörükdü, paslanmış bir demirdi.

Hiç akranı kalmamıştı; köyde varsa bir eşi,
Gölgesinde dinlendiği koca, yüce çınardı.
Bir neş’eli çocuk gibi doğan sabah güneşi,
Temiz, beyaz sakalını öper, sever, okşardı.

Bu çehreye şen güneşin kahkahası vururdu,
Lakin koca karlı dağda artık çiçek açmazdı.
Bir devrilmiş kütük gibi kımıldamaz dururdu,
Bu zararsız ihtiyardan kuşlar bile kaçmazdı.

Yavaş yavaş ilerledim, küçük bir hendek aştım,
Üç adım sonra, sessizce ihtiyara yanaştım.
Selam verdim, selam aldı, tütün verdim sevindi.
Bir müslüman olduğumdan tamamıyle emindi.

Bir kav çaktık, çubuk yaktık, biraz duman savurduk.
Gölgelikte hoşbeş ettik, biraz yalan savurduk.
Aramızda söz uzadı, laftan lafa aşarak,
‘Nerelisin? ‘ diye sordu, ‘İstanbul’lu dedimdi.

‘-Sultan Mahmut sağ mı? ‘ dedi, sonra birden coşarak;
‘Tam beş yıl askerlik ettim, ekmeğini yedimdi.
‘Hey devletli koca sultan, hey celalli arslan, hey!
‘Bir kır ata biner gelir, gelen şahin sanırdın.

‘Bin yiğidin arasında, bir görüşte tanırdın.
‘Ak sakallı vezirleri karşısında titrerdi,
‘Ardı sıra derya gibi kullar yürür giderdi.
‘Fermanına yedi kıral baş eğermiş derlerdi.

‘Evliya kuvveti vardı, ona ermiş derlerdi.
‘Biz ne mutlu günler gördük, dehey gidi devran hey!
‘Delikanlıydım o zaman, kapısında çavuştum,
‘Beş sene hizmetten sonra geldim köye kavuştum.

‘Bir daha çıkmadım artık. Tarla takım edindim,
‘Elli sene şu toprakla güreş ettim, didindim.
‘Çocuklar askere gitti, biri geri gelmedi,
‘Hiç birinin bugüne dek bir haberi gelmedi.

‘Sonra kadın öldü. Çoktan kimsesizim, yoksulum;
‘İhtiyarlık pençesinde zebun kalmış bir kulum.’
Bu sözleri o söylerken ben dikkatle dinledim,
Can evimde acı duydum, için için inledim.

Bu adamın sergüzeşti bana hayli dokundu.
Dertli gönlümde mazinin ezanları okundu.
Sakin sakin ağlamışım, baktım gözüm yaşarmış,
Zavallı, kimsesi yokmuş, yapayalnız yaşarmış.

Ben de merak edip sordum hayatını, yaşını.
Biraz daha kurcaladım canlı mezar taşını.
‘-Bu köyde doğmuşum, dedi, çoluk çocuk kalmadı,
‘Seksenbeşlik varım belki, bak şu yaşta öksüzüm.

‘Gözde fer yok, dizde derman, canda soluk kalmadı,
‘Baykuş gibi şu kovukta geçer gecem, gündüzüm.
‘Ben de halimce gün gördüm, sorma inceden ince,
‘Bana Koca Hasan derler; Hasan Dayı deyince,

‘Yedi köyden karı kızan hep tanırlar bilirler,
‘Beni görmek için harman vakti bazı gelirler.’
Dedim: ‘Baba, İstanbul’a döneceğim, sen de gel.
‘Evlat gibi heoş tutarım, misafir ol bende, gel.

‘Bizde sana canla başla hizmet edip bakarlar,
‘Yazın taze süt bulurlar, kışın ateş yakarlar.
‘Dinlenirsin biraz belki…’ İhtiyarın yüzüne
Ateş bastı, bir kıvılcım düştü solgun yüzüne.

Dedi: ‘-Oğlum, bu dünyüda artık nedir umudum?
‘Allah senden hoşnud olsun, ben köyümden hoşnudum.
‘Gönlüm, gözüm bu yerlerde ne şenlikler görmüştür.
‘Hepsi yalan. Geldi, geçti fani dünya bir düştür.

‘Gelen gitti, konan göçtü, kervan geçti, ben kaldım,
‘Yalnızlıktan dilsiz oldum, ıssızlıktan bunaldım.
‘Şimden sonra nerde olsam benim için mezardır,
‘Nerde ölüm pençesinden kurtulacak yer vardır?

‘Bak ben artık bir sararmış, bir kurumuş yaprağım,
‘Rüzgar beni savurursa burasıdır toprağım.
‘Burda rahat ölmek için ölenlere ağladım,
‘Niçin candan ayrı düştüm, kara yazma bağladım.

‘Arslan gibi üç oğlumu kurban ettim uğrunda,
‘Çifti sattım, evi, barkı viran ettim uğrunda.

‘Altmış sene oldu belki, ben bu köyden çıkmadım,
‘Ormanından, deresinden, kuşlarından bıkmadım.
‘Oğul, arzum budur benim: Burda ölmek isterim!
Yad ellerde neylerim? …’

‘Sevgili oğlum Mehmed Said’e’

Uçun kuşlar uçun, doğduğum yere
Şimdi dağlarında mor sümbül vardır
Ormanlar koynunda bir serin dere
Dikenler içinde sarı gül vardır

O çay ağır akar, yorgun mu bilmem
Mehtabı hasta mı, solgun mu bilmem
Yaslı gelin gibi mahzun mu bilmem
Yüce dağ başında siyah tül vardır

Orda geçti benim güzel günlerim
O demleri anıp bugün inlerim
Destan-ı ömrümü okur dinlerim
İçimde oralı bir bülbül vardır

Uçun kuşlar uçun, burda vefa yok
Öyle akarsular, öyle hava yok
Feryadıma karşı aks-i sada yok
Bu yangın yerinde soğuk kül vardır

Hey Rıza kederin başından aşkın
Bitip tükenmiyor elem-i aşkın
Sende derya gibi daima taşkın
Daima çalkanır bir gönül vardır

Gözlerin

Ruhumda gizli bir emel mi arar
Gözlerime bakıp dalan gözlerin?
Aklıma gelmedik bilmece sorar
Beni hülyalara salan gözlerin!

Nigâhın gönlüme – ey perî – peyker! –
Leyâl-i hasretin hüznünü döker;
Karanlıklar gibi yığılır çöker
İçimde yer edip kalan gözlerin!

Huzûrunda bâzen benliğim erir,
Tavrın hulûsumdan şübhe gösterir.
Bâzen de ne olmaz ümidler verir
Sabr ü karârımı alan gözlerin!

Gamzende zâhir, ey ömrümün vârı! .
Füsûn-ı hüsnünün bütün esrârı.
Neşr eder âleme reng-i bahârı
Koyu menekşeye çalan gözlerin!

Sihirdir, şüphesiz, bütün bu şeyler;
Bakışın zihnimi perişan eyler.
Bana aşk elinden efsane söyler,
Aşka inanmayan yalan gözlerin!